هر ساله در چارچوب جشن سال نو ایرانیان بسیاری از ایرانیان برای گذراندن تعطیلات به کشور های اطراف از جمله ارمنستان سفر می کنند و بیشتر آنها ترجیح می دهند نوروز در ارمنستان را در ایروان سپری کنند.
نوروز یکی از قدیمی ترین تعطیلات جهان به شمار می رود که در قرن هفتم قبل از میلاد جشن گرفته می شد. قدیمی ترین منبعی که به جشن نوروز اشاره کرده کتاب مقدس آیین زرتشت است. نوروز، اولین روز بهار است و در روز اعتدال نجومی بهاری که معمولاً در 21 مارس رخ می دهد جشن گرفته می شود. در نتیجه جشن‌های چند صد ساله نوروز، سنت‌های زیادی شکل گرفته است که می توانید در تورهای نوروزی در کشور های مختلف آن ها را تجربه کنید.
یادآور می شود، نوروز در سال 2009 در فهرست میراث جهانی یونسکو قرار گرفت و مجمع عمومی سازمان ملل در 23 فوریه 2010، 21 مارس را به عنوان روز جهانی نوروز اعلام کرد.
شهرداری ایروان به منظور تسهیل آگاهی از موقعیت مکانی گردشگران ایرانی در شهر ایروان، از سال 1394 اقدام به انتشار نقشه هایی به زبان فارسی کرده است که هر ساله به روز می شوند. نقشه ها مکان های مورد علاقه توریستی پایتخت را نشان می دهد: آثار تاریخی و فرهنگی، موزه ها، سالن های نمایشگاه، مغازه ها. در سال جاری مراکز پشتیبانی اطلاعات گردشگری و خدمات شهروندان ایروان آماده ارائه نقشه های فارسی و انگلیسی در اختیار گردشگران ایرانی هستند. همچنین تعدادی رستوران و کافه ایرانی در ایروان وجود دارد که از آن جمله می‌توان به رستوران‌های شیروان، نیما و آریا اشاره کرد.
در چارچوب این تعطیلات، چندین رویداد در ایروان، نوروز در ارمنستان، برنامه ریزی شده است، به ویژه در روزهای 22، 24 و 26 مارس چندین کنسرت با حضور هنرمندان ایرانی در مجموعه ورزشی و کنسرت بعد از کارن دمیرچیان برنامه ریزی شده است.
نوروز در ارمنستان، تاریخچه نوروز
نوروز یک جشن باستانی به مناسبت فرا رسیدن بهار است که در بخش‌هایی از خاورمیانه، آسیای مرکزی، آسیای جنوبی، بالکان و شرق آفریقا جشن گرفته می‌شود. قدمت آن حداقل به 3000 سال قبل می رسد و توسط دین ایرانی باستان زرتشتی پذیرفته شده و گسترش یافته است، که این جشن امروزه اغلب با آن مرتبط است. گاهشماری زرتشتی بر اساس گذر فصول بود و پس از نوروز که در فارسی به معنای روز نو است، جشن تیرگان در تابستان، مهرگان در پاییز و یلدا در زمستان برگزار می‌شود.
نوروز، جشن تولد دوباره و نو شدن، پایان زمستان و شکوفایی زمین است که هوای گرم آن را به تصویر می کشد.
در گذشته، عید نوروز بسیار فراگیرتر از الان بود. به عنوان مثال، اعتقاد بر این است که سلسله های اسلامی اموی و عباسی در جهان عرب جشن گرفته اند. سومین عامل در گسترش نوروز این است که مهاجران از ایران تعطیلات را با خود در سفر بردند، از جمله به مکان هایی مانند زنگبار که در نهایت توسط مردم محلی نیز پذیرفته شد.
عید نوروز برای بسیاری نیز یک جشن مذهبی است. در آیین زرتشتی و آیین بهایی، نوروز به عنوان سال نو نامگذاری شده است. برای بسیاری از مسلمانان نیز نوروز روز مهمی است. امام ششم شیعیان، امام جعفر (ع) می گویند که جشن نوروز را با ذکر خداوند تشویق می کردند. این سنت توسط بسیاری به ویژه در میان مسلمانان شیعه و اسماعیلی در هند و پاکستان جدی گرفته می شود. بسیاری از مسلمانان اسماعیلی با توزیع برنج و شکر و رنگ آمیزی تخم مرغ آب پز جشن می گیرند. برخی از شیعیان این روز را روزه می گیرند.
برای بسیاری، نوروز با علی بن ابوطالب، اولین امام شیعیان و چهارمین خلیفه اهل سنت مرتبط است. این جشن با جشن های بزرگ توسط مسلمانان سنی و شیعه در مزارشریف برگزار می شود، جایی که بسیاری معتقدند او در آنجا دفن شده است. یکی از داستان‌های معروف حکایت می‌کند که در نوروز هدیه‌ای فالوده، یک دسر شیرین با طعم گل سرخ، برای امام علی فرستاده شد. وقتی علت هدیه را فهمید، اعلام کرد: پس هر روز نوروز باشد!
نوروز برای برخی یک تعطیلات سکولار، برای برخی دیگر یک تعطیلات مذهبی و برای بسیاری دیگر چیزی در میان است. نوروز هرجا که می‌رود شامل گذراندن وقت زیادی با خانواده و زمان زیادی برای خوردن غذا است و معمولاً با نظافت بهاری برای استقبال از سال جدید شروع می‌شود. در بسیاری از کشورهای مختلف، غذاهای رایجی وجود دارد، به ویژه خمیر گندمی به نام سامانو یا سومالک که معمولاً در یک فر بزرگ با هم تهیه می شود. همچنین آیین های مشترکی مانند روشن کردن آتش وجود دارد، زیرا گرمای آتش با زندگی و سلامتی مرتبط است.
نوروز هم خالی از سیاست نیست. در بخش‌هایی از اتحاد جماهیر شوروی، این تعطیلات برای بیشتر قرن بیستم ممنوع بود و میلیون‌ها نفر را مجبور کرد که نوروز را در زیر زمین جشن بگیرند. و در سوریه، ترکیه و عراق، نوروز بارها توسط دولت های ناسیونالیست عرب ممنوع شده است که قصد سرکوب بیان فرهنگی کردها را دارند و آن را به نمادی قدرتمند از عطش کردها برای آزادی تبدیل می کنند. در ایران، جمهوری اسلامی در ابتدا آتش سوزی چهارشنبه سوری را به دلیل منشأ ادعایی آن در آتش پرستی زرتشتی بود ممنوع کرد، اما در نهایت تسلیم شد.
در تمام این مدت، نوروز به عنوان بیانی محبوب از تولد دوباره، شادی و عشق که به میراث فرهنگی مشترک پارسی در اعماق سطح منطقه اشاره دارد، پابرجا بوده است.
نوروز در همسایگی ایران
نوروز یک جشن ملی بزرگ در همسایه شمالی ایران، آذربایجان است که با آتش‌افزارهای عظیم در سراسر کشور همراه با موسیقی و رقص مشخص می‌شود. از روزها قبل، آذری ها هیزم را برای آماده سازی جمع آوری می کنند. با خاموش شدن آتش، خانواده ها و دوستان از روی آن می پرند تا همه چیزهای بد سال گذشته را بسوزانند و به استقبال سال جدید تمیز و تازه بپردازند.
نوروز در آذربایجان همه چیز در مورد غذا است. یک غذای معمولی نوروزی آذری ممکن است شامل یک بشقاب پر از پلو ، دلمه و شکربورا، شیرینی که با گردو یا بادام درست می شود، باشد. همسایه ها خلاقیت های خود را با یکدیگر به اشتراک می گذارند و کودکان خانه با خواندن آهنگ های محلی و جمع آوری شیرینی، شادی می کنند. بسیاری از خانه‌ها نیز نمایش‌هایی از səməni، علف‌های پیچیده شده در کمان قرمز رنگی که فرا رسیدن بهار را نشان می‌دهد، نصب کرده‌اند. در شهر قزاکس، یکی از سنت‌های معروف نوروزی شامل رقصیدن و رقصیدن در خیابان‌ها است.
نوروز همچنین برای جامعه آذری در همسایگی گرجستان نیز مهم است، جایی که بسیاری رقص های سنتی اجرا می کنند و مردان جوان در خیابان ها سوار بر اسب می شوند. مسابقات کشتی نیز از ویژگی های برجسته ای برخوردار است. در همین حال، در کشور همسایه نوروز در ارمنستان، بسیاری از سنت های مشابه نوروز در ماه فوریه در تعطیلات حفظ می شود. اینها عبارتند از روشن کردن آتش و در یک تعطیلات جداگانه، آب بازی با دوستان و خانواده، که از لحاظ تاریخی جشن نوروزی رایج در ایران بود، اما امروزه کمتر رایج است.
